نکاتی در مورد داستان نویسی
داستان چيست؟



هنر راهي است براي شناخت دنيا. هنرمند براي آفرينش يک اثر، ابتدا در مرحله «احساس» و سپس «ادراک» چيزي را که وجود ندارد خلق مي‏کند. با اين حساب، صاحب‏نظران،ادبيات را شاخه‏اي از هنر دانسته‏اند که در آن بيان زيبا و متعالي احساس، عاطفه وانديشه انساني به مدد واژه‏ها و جمله‏ها صورت مي‏گيرد. پس مي‏بينيم که ادبياتبرخلاف تصور عده‏اي، به معناي احساس و انديشه‏هاي زيبا نيست. بلکه بيان زيباي اينانديشه‏هاست. در اين ميان، داستان به عنوان يکي از برترين شکلهاي ادبي، مطرح مي‏شودکه مي‏تواند اين مهم را به انجام برساند.

داستان بيان واقعه‏اي است که در آن يک مجموعه عنصر اساسي مانند شخصيت، زبان،فضا، ساختمان، موضوع، محتوا و ... حضور و نفوذ داشته باشند، بر اساس نيازها و اهدافانساني خلق شده باشد و کارکرد زمان و روشهاي زمان‏بندي در آن نقش انديشمندانه وظريفي يافته باشد.

به بياني ديگر، داستان، اثري کوتاه است که در آن نويسنده به ياري يک طرح منظم،شخصيتي اصلي را در يک واقعه اصلي نشان دهد؛ طوري که اين اثر بر روي هم تأثير واحديرا القا کند و مخاطب نيز به دريافت خاصي از داستان و تفکرات نويسنده برسد.
قصه، داستان کوتاه، داستان بلند و رمان، شکلهاي مختلف ادبيات داستاني هستند، کهبنا به شکل، محتوا، موضوع، سبک و ... به انواع و اقسام مختلفي تبديل مي‏شوند. البتهقصد ما فقط پرداختن به داستان کوتاه است که خود پايه اساسي تشکيل داستانهاي بلندترو رمان مي‏باشد. گرچه عمر داستان کوتاه و رمان، کوتاهتر از بقيه اشکال است ولي دربين عموم پذيرفته‏تر و پرطرفدارتر مي‏باشد. اگر داستان کوتاه را يک ساز فرض کنيم،رمان يک سمفوني و مجموعه‏اي از سازهاست. رمان‏نويس شخصيتهايي را انتخاب مي‏کند وآنها را در موقعيتي از اجتماع قرار مي‏دهد، بعد در نتيجه درگيري و کشمکش اينشخصيتها با هم و بر اثر برخورد و اصطکاک آنها با افراد آن اجتماع، وقايع رمان بهوجود مي‏آيد، ولي براي نويسنده داستان کوتاه چنين فرصت و امکاني پيش نمي‏آيد و هرگزمجموعه زندگي شخصيتي تجسم پيدا نمي‏کند. در داستان کوتاه، شخصيت قبلاً پرورش يافتهاست و حال در پيش چشم خواننده منتظر، فقط درگير کاري است که آن کار محتملاً به اوجو لحظه حساس و بحراني خود رسيده، يا در جريان کاري است که قبلاً به وقوع پيوسته امابه نتيجه نهايي خود نرسيده است.

علاوه بر اين، داستان شالوده هر اثر روايتي و نمايشي خلاق است. در واقع، تماميآثار سينما و تئاتر در هر شکل و شيوه اجرايي، محتاج متني خاص هستند، که در اين متنداستان نقش اصلي دارد و مي‏کوشد در عين سرگرم کننده بودن، آموزنده نيز باشد و پياميرا به مخاطب منتقل کند. گستردگي موارد استفاده داستان و شيوه زيباي آن در بيان هنريو ادبي انديشه‏هاي خاص، موجب شده علاقه‏مندان بسياري به اين کار روي آورند و بهنويسندگي بپردازند، اما بايد توجه داشت يک داستان‏نويس نبايد زندگي را تقليد کندبلکه بايستي از مواد و مصالح آن استفاده کرده و چيزي را که مد نظرش است خلقکند.
ويژگي يک داستان خوب



يکي از مشخصات مثبت داستان، اختصار و کوتاهي آن است. يک نويسنده ماهر بايدبتواند با کمترين کلمات، بيشترين مفهوم را القا کند. در واقع او بايد با استفاده ازايجاز و گزيده‏گويي، با زيباترين و کوتاهترين جملات، داستانش را بنگارد، آن هم بازبان و سبک زمان خودش.

ابتکار، يکي ديگر از اين ويژگيهاست. نويسنده بايد با استفاده از خلاقيت و ابتکارخويش، طرح مناسبي را با پيچهاي لازم پي‏ريزي کند تا بتواند در مرحله بعد به روشني وبا منظوري مشخص و واضح داستان را بنويسد. ساده و روان نوشتن دليل بر کم‏سوادينويسنده نيست، بلکه برعکس نشانگر قدرت او در استفاده از ساده‏ترين کلمات است. مبهم‏نويسي و استفاده از کلمات غير مستعمل، بيانگر آن است که نويسنده خود نيزنمي‏داند که به روشني چه مي‏خواهد بگويد.

تازگي شيوه پرداخت نيز کمک مي‏کند تا داستان نسبت به آثار مشابه که دارايموضوعهاي يکسان هستند، از جذابيت ويژه‏اي برخوردار باشد. نويسنده بايد سعي کند بااستفاده درست و مناسب از عناصر مختلف و با زاويه ديدي متغاير از ديگر نويسندگاناثرش را خواندني و به يادماندني کند.
چرا و چطور بنويسيم؟



به طور مسلم کسي که مي‏خواهد نويسنده شود، با توجه به هدف والاي خويش دست به اينکار مي‏زند. کمتر ديده شده که کسي فقط به خاطر پول و ماديات قلم بزند. خواسته وناخواسته کلماتي که از قلم نويسنده تراوش مي‏کنند، مي‏تواند تأثيرات مثبت و گاهبسيار منفي روي جامعه کتاب‏خوان داشته باشد. پس مطالعه کتابهاي مناسب و آشنايي باتفکرات و عقايد نويسندگان مختلف، هر قلم به دستي را در هر مرحله‏اي ياري خواهد دادو استعدادهاي او را شکوفاتر خواهد کرد.

از سويي ديگر، اين نويسنده است که بايد شرايط مناسب کارش را بسازد نه اينکهانتظار داشته باشد طي شرايطي ناگهان نويسنده شود. او از درون فرياد مي‏کشد که مننيازمند نوشتن هستم و تنها به اين وسيله است که مي‏توانم با مفاسد زمان خويش مبارزهکنم. پس در واقع اين انگيزه و هدف نويسنده است که او را به نوشتن وادار مي‏کند. انگيزه به صورت جرقه‏اي در ذهن هنرمند ظهور مي‏کند و او را به توليد هنري اثرش راغبمي‏کند. انگيزه ابتدا نويسنده را دگرگون مي‏کند و آنگاه از طريق نوشته‏هاي او مردميک منطقه، شهر و سپس جهاني متأثر مي‏شوند.

نويسنده بايد خود مورد تأثير واقع شده باشد تا بتواند تأثيرگذار باشد. اگر بهانگيزه‏ها، شکل عمومي و مردمي داده شود آن وقت شاهد خواهيم بود که چگونه مخاطببرانگيخته و متحول مي‏شود.

اگر نويسنده با توجه به جهان‏بيني اسلامي که بر اساس توازن و تعادل بين زندگيدنيوي و اخروي و بر اساس رنجها و شاديها، زيباييها و زشتيها، دردها، عشقها و شکستهاو غيره است، بنويسد، به درستي افراد اجتماعش را با مشکلات و واقعيات زندگي آشناخواهد کرد. در واقع وظيفه داستان، رساندن خواننده دردمند است به ريشه درد و به علتو راه درمان درد. اعتقاد برخي بر اين است که داستان مي‏تواند در ايجاد ساختمانيمناسب براي زندگي و سرنوشت انسان نقش مؤثر و تعيين‏کننده‏اي داشته باشد. البته تماماينها پيش نمي‏آيد مگر با اراده و تلاش سرسختانه نويسنده و صبوري و پشتکار فراواناو.

يک نويسنده مردمي چون مي‏داند داستان لطيف‏کننده روح مخاطب است در جهت ادراکدردهاي مشترک، و نه غفلت از واقعيت و غرق شدن در لذات و خيالات؛ پس مي‏کوشد از مردمبراي مردم بنويسد، به ميان جمع برود، به حرفهاي مردم گوش بسپارد و به اعمال و گفتارآنها در مکانهاي مختلف دقت نمايد و به معناي واقعي، زندگي ديگران را به قصد آگاهي وآشنايي بيشتر مطالعه کند، سپس در خلوت خويش روي شخصيتها و حوادث داستان کار کند وبه خلق اثرش بپردازد. در اين صورت، با اينکه نويسنده در جمع است ولي هميشه تنهاست ومصداق اين حديث است که «در ميان مردم باش و با آنان نباش.» با اين شيوه حتي مي‏توانبه سوژه‏ها و طرحهاي بکري دست يافت و با ابتکار، داستانهاي زيبايي نوشت. اين کارعلاوه بر تمام محاسن و فوايد عمومي، مي‏تواند براي نگارنده نوعي تصفيه و تزکيه نفسبه همراه داشته باشد و او را به قيام در مقابل نفس اماره وا دارد، چرا که وي باقصدي الهي، همنوعانش را ياري مي‏دهد و خود نيز به پالايش روحي مي‏رسد.

مي‏توان اين طور برداشت کرد که اين عاطفه قوي نويسنده است که او را به سوي يکيشدن با مردم و شخصيتهايي که خلق مي‏کند، مي‏کشاند. البته اين به معني احساساتي بودننيست چرا که احساس تأثيرپذيري مستقيم و آني است، اما عاطفه رابطه غير عقلي انسان باپيرامونش است که به طور عميق و استوار با عوامل و مسايل مختلف برقرار مي‏شود.

منبع:forum.cinemacentre.ir

بابا شما یه پا نویسنده اییانگار اگه این علاقتو ادامه بدی به یه جایی میرسی

یعنی عاشق نگارم زده تو خط داستان نویسی...خیلی خداییش داستان نویسی سخته...(برای نگار)

باتشكر...قفل تاپيك